ध्येय (Goal)

किती जण आयुष्यात ध्येय ठेवून ते गाठण्याच्या दृष्टीने सकारात्मक नियोजनबद्ध प्रयत्न करतात हा खरच संशोधनाचा विषय आहे. पण जे लोक यशस्वी असतात ते याच मार्गाने यशस्वी झालेले असतात याविषय मी जरा सुद्धा साशंक नाही. यश म्हणजे एखादे पद मिळवणे, एखादी परीक्ष्य पास होणे किंवा खेळाडू म्हणून संघात स्थान मिळवून पहिल्या दोन तीन सामन्यात चमकणे नसते. यश म्हणजे प्रदीर्घ काल केलेल्या तपस्येचे रुपन्तार तात्कालिक सफलतेत होणे आणि मिळालेली यश टिकवून नवीन शिखरे पादाक्रांत करण्याचा सदैव प्रयत्न करणे म्हणजे यश. एखादे शिखर पादाक्रांत केले हे यश नसून तिथे तुम्ही किती काळ टिकून राहिला यावर यशाचे मापदंड ठरतात. 

आयुष्यात ध्येयच नसेल तर आपली अवस्था अश्या फुटबॉल पटुसारखि होईल कि जो गोल पोस्ट शिवाय फुटबॉल खेळत आहे. बॉल कुठे मारावा तेच समजत नाही. अपय आयुष्याची अवस्था अश्या भरकाटणाऱ्या बॉल प्रमाणे होवू द्यायची नसेल तर अगोदर गोल पोस्ट ठरवा. 

जशी एखादी बोट लंडनहून निघताना तिला माहित असते कि न्यूयॉर्कला जायचे आहे त्याप्रमाणे कप्तान ठरवतो, चालू कुठुन करायचे आणि कसे पोचायचे. अर्थात एकदा ध्येय ठरविले कि सगळे आपोआप होते असे नाही. अनेक अडथळ्याची शर्यत पास करूनच इप्सित ध्येय गाठता येत असते. उदा. बोटीला समोर एखाद्या वादळाचा अंदाज येत असेल किंवा दिसत असेल तर थोडासा रस्ता बदलने किंवा चार पावले मागे घेणे ह्यात पण शहाणपणाच असतो. किंबहुना त्याशिवाय कुणीही इप्सित गाठू शकलेले नाही. 

एकदा इप्सित ठरविले कि त्याला गाठण्यासाठी आपण तीन गोष्टीचे व्यवस्थापन कसे करता आणि त्यावर कंट्रोल कसे करता त्यावर अवलंबून आहे कि आपण ते इप्सित सध्या करू शकणार कि नाही. 

१. शक्ती (energy management)
२. वेळ (Time management)
3. भावना (emotion management )

या तिन्ही गोष्टींच्या व्यवस्थापला सारखेच महत्व आहे पण मी भावनावर आवर ठेवणे याला थोडं जास्त महत्व देईल. या नवीन वर्षी तुम्ही सगळे लोक उपरोक्त तिन्ही गोष्टीवर नियंत्रण ठेवून आपले इप्सित गाठू शकाल अशी अपेक्श्या करतो आणि आपल्याला शुबेछ्या देतो.