व्यसन वर्तमानपत्राचे

किशोर वयात मला पेपर वाचायचे व्यसन लागले होते. दारू जशी रोज सेमंच असते व कडूच लागते तरी लोकांना ती रोज रोज पिऊ वाटते. तसे पेपरला पण रोज रोज तेच लिहीलेले असले, तरी तेच तेच वाचायचे व्यसन लोकांना लागलेले असते, पण ते मान्य करत नाहीत कि ते व्यसनी आहेत. पण मी सन्माननीय वाचकांना अगोदरच जाहीर कबुली दिली आहे.

सबब त्या काळी मी कला शाखेत शिकत असल्याने काहीच काम नसायचे आणि त्यामुळे माझ्या व्यसनांधतेला सीमाच राहिली नव्हती. मी दररोज तीन-तीन तास तीन चार वर्तमानपत्राचा फडशा पाडायचो. त्यामुळे मला बेन्जामिन नेतण्याहू पासून ते मायावती पर्यंत आणि भैऱ्या बिब्या पासून पीव्ही नार्सिम्हराव, सीताराम केसरी पर्यंत सगळ्यांच्या आयुष्यातील खाजगी आणि राजकीय घटनांची वित्तंबातमी असायची. मग त्या माहित्या मी नको तेव्हा लोकांच्या तोंडावर मारून आपल्या ज्ञानाचे प्रदर्शन मांडायचो. पण हळू हळु मला समजले कि गेल्या पंधरा वर्षातील सगळी वर्तमानपत्रे बघितली तर बातम्या त्याच आहेत, संपादकीय तेच आहेत फक्त तारखा आणि नावे बदलली पाहिजेत.

अशा तऱ्हेने पेप्रात काहीच अर्थ नाही हे लक्षात आल्याने आमच्या घरचे पुणेरी “लोकमान्य सकाळ” हे वर्तमानपत्र मी दीडच मिनिटात वाचून पूर्ण करू लागलो. नंतर नंतर मला दीड मिनिट पण खूप वाटू लागला म्हणून मी पेपर्वाल्याकडून तो पेपर घेऊन फक्त टेबलवर ठेवू लागलो. महिन्याला सत्तर रुपये रद्दीचे येतात तेव्हा बरे वाटते पण बिल दीडशे रुपये येते हे लक्षात आले असते तर मला स्वतःला मराठी म्हणवून घ्यायचा अधिकार राहिला नसता.
तर अशाच एका सांप्रतकाळी (मला ह्या शब्दाचा नेमका अर्थ आजून माहित नाही) सकाळला रद्दीत घालत असताना माझी नजर पेपरच्या शेवटच्या पानावर पडली. “मुक्त पीट”. पहिली दोन वाक्य वाचली आणि याशिवाय दुसरे क्लासिक साहित्यच असू शकत नाही असे वाटून मी तो ललित लेख वाचावयास घेतला. गेले सहा महिने हे क्लासिक साहित्य वाचून मी त्या सहा महिन्यातील अगणित लेखांचा गोषवारा आपल्या समोर मांडत आहे.

लेखक/लेखिका खालील नावात सामावलेले असतील -----

• मृण्मयी शहादेकर पानसे किंवा,
• विष्णुदत्त कुळकर्णी इचलकरंजीकर, निवृत्त वरिष्ठ लिपिक ब्यांक ऑफ महाराष्ट्र किंवा,
• अर्जुन पाटील कोठावळेकर, निवृत्त लेफ्टनंट, भारतीय सेना,
• कु. आर्या नचिकेत देशपांडे, कोथरूड, विद्यार्थिनी,
• सौ कलावती धोंडीबा मुरूमवाले वैद्य, गृहिणी

मुक्त पिट
मृण्मयी शहादेकर पानसे

मी तशी नाशिकची. १९८४ साली मला जेव्हा हे पाहायला आले तेव्हा मी नुकतीच बारावी पास झाले होते. पाहण्याचा कार्यक्रम झाला. मी लाजत मुरडत समोर आले. तेव्हाच आमच्या सासरेबुवांचा आवाज मी ऐकला आणि काळजात धस्स झाले. पण तिकडची स्वारी आणि मी गच्चीवर बोलायला गेल्यावर त्यांनी सांगितले कि बाबा खूप प्रेमळ आहेत. फक्त आवाज आणि तोंड भरगच्च आहे, बाकी सगळं ओके आहे. आता नाशिकहून पुण्याला नांदायला यायचे म्हणजे एक दबाव होताच. एक तर पुणे हे त्याकाळी सुद्धा सांस्कृतिकच शहर होते (आता सुद्धा आहेच म्हणा). एकदाची नांदायला आले. सासू आणि मामंजी खूप प्रेमळ भेटले. तिकडच्या स्वारिणी नाही तर मामंजींनीच सांगितले पदवी करून घे. मग मी बाहेरून बीए केले. मामंजीनी त्यांच्या ओळखीच्या पितळे एंड संस मध्ये मला अकौंट कारकून म्हणून तेव्हा लावले ते मी आता गेल्या महिन्यातच सुटले.
पुण्याचा आणि नासिकचा चांगलाच संबंध आणि मिलाप आमच्या घराण्यात झाला. बघता बघता आम्हाला दोन मुले आणि एक मुलगी झाली. नचिकेत, ऋषिकेश, आणि मृणालिनी. नचिकेत आणि ऋषिकेश आता अमेरिकेत असतात आणि मृणालिनी लग्न करून युकेला गेलीय. आमच्या मुलीने आंतर जातीय लग्न करून समाजापुढे एक आदर्श घालून दिला आहे. जावई हे वैज्ञानिक आहेत. नातवंडे येतात उन्हाळी सुट्टीत. मग आम्ही मजा करतो.
परवाच आम्ही दोघे म्हणजे इकडची स्वारी आणि मी केदारनाथ आणि बद्रीनाथला जाऊन आलो. सासू आणि मामंजी येऊ शकले नाहीत. खूप थकले आहेत. आम्ही केशरी टूर मधून गेल्तो. खूप मजा आली.
एकूण मी पुण्याची सून आहे. मला सकाळने संधी दिल्याने मी आभारी आहे.

पुढील भागात कु. आर्या नचिकेत देशपांडे, कोथरूड, विद्यार्थिनी,